فرضیه: زنی که به سبب حاملگی و شیردادن به فرزندش، نزدیک دو سال و اندی از عادت پیشین او گذشته، احتمال فراموشی عادتش فراوان است.


وقتیه و عددیه: زنی که وقت و عدد عادتش در هر ماه یکسان است.


وقتیه: زنی که عادتش در هر ماه در یک زمان معین است ولی عددش متفاوت است.


عددیه: زنی که عادتش در هر ماه از نظر عدد روزها یکسان و از نظر زمان متفاوت است.


اما در باره ی راهکار ملاک و تمیز حیض در پایان (با فرضی که خون تا ده روز بند آمده باشد) باید توجه داشت که: اگر خون تا ده روز قطع شود، تمام حیض است و در حکم، فرقی میان اقسام شش گانه حائض نیست، مگر این که [در مقام عمل] برای زنانی که عادت معین دارند و خون دیدن از ایام عادت آنان تجاوز می کند، چون نمی دانند از ده روز تجاوز می کند یا نه، وظیفه ی استظهار دارند. [5]


مساله: استظهار این است که زن، خود را حائض به شمار آورد، به احکام حائض رفتار نموده، عبادت را ترک و از محرمات حائض اجتناب کند تا وضعش روشن شود. البته استظهار درباره ی زنی که عادتش مرتب است و هیچ از نظر عدد تخلف ندارد مشروع نیست. [6]


البته در مقدار استظهار اقوالی است که برای اطلاع بیشتر می توانید مراجعه کنید.[7]


در باره ی وظیفه زن حائض پس از قطع خون در دوران قاعدگی پیش از ده روز، چنین بیان شده است:


چون خون حیض پیش از ده روز بند آید، صوری پدید می آید که حکم هر یک در پایین بیان می گردد: [8]


1. می داند که پاک شده و در باطن هم خون نیست، ( که در این حالت، چهار صورت پیدا می کند):
الف: می داند که تا پیش از تمام شدن ده روز، دوباره خون می بیند؛ بعضی از فقها مانند حضرت امام و حضرت آیة الله خوئی و حضرت آیة الله اراکی و حضرت آیة الله فاضل فرموده اند: روزهای پاک وسط نیز حیض است و بعضی از فقها مانند حضرت آیة الله گلپایگانی و حضرت آیة الله سیستانی و حضرت آیة الله مکارم فرموده اند: باید در ایام پاکی وسط احتیاط کند.


ب: می داند که تا پیش از تمام شدن ده روز دوباره خون نمی بیند: غسل می کند و نماز می گزارد.


ج: احتمال می دهد که تا پیش از تمام شدن ده روز دوباره خون ببیند: غسل می کند و نماز می گزارد.


د: عادتش این بوده که همیشه پیش از تمام شدن ده روز دوباره خون می دیده است: بعضی از فقها مانند حضرت امام فرموده اند: باید بنابر احتیاط واجب میان اعمال شخص طاهر و تروک حائض جمع کند و حضرت آیة الله سیستانی فرموده اند: این عادت در دیدن دوباره اگر موجب علم یا اطمینان شود لازم است میان اعمال شخص طاهر و تروک حائض جمع کند و بعضی از فقها مانند حضرت آیة الله خوئی و حضرت آیة الله اراکی فرموده اند: اگر این عادت بر دیدن دوباره ی خون موجب علم یا اطمینان شود باید کارهای حائض را انجام دهد.


2. علم به پاک شدن ندارد که باید خود را آزمایش کند و پس از آزمایش دو حالت را مشاهده می کند:


الف؛ خود را تمیز می یابد.(مانند صورت قبل است)


ب؛ خود را آلوده می یابد.(2 حالت دارد)


1. عادت معین داشته باشد، که 3 صورت برای آن متصور است:


الف: می داند که تا ده روز به طور حتم قطع می شود: باید صبر کند تا خون قطع شود.


ب: می داند از ده روز می گذرد: زیادی بر ایام عادت را باید استحاضه قرار دهد.


ج: شک دارد که از ده روز می گذرد یا نه؟ وظیفه دارد استظهار کند.


2. عادت معین نداشته است: باید صبر کند تا خونش قطع شود (البته تا ده روز)


در این مرحله توجه به دو مسأله حائز اهمیت است:


مسأله ی اول: روش آزمایش آن است که پس از قطع شدن خون، مقداری پنبه داخل فرج نموده و پس از کمی صبر و خارج نمودن ، اگر تمیز بود حکم به پاک بودن می نماید. [9]


مسأله ی دوم: اگر آزمایش را ترک کند و نماز بخواند نمازش باطل است اگر چه بعد هم بفهمد که پاک بوده است مگر با این که به وظیفه اش رفتار نکرده، توانسته باشد قصد قربت نماید.[10]


برای آگاهی بیشتر به منابع زیر مراجعه کنید:


1. توضیح المسائل مراجع، ج1، صص252 – 295.


2. احکام بانوان، محمد وحیدی، صص67 – 90.